Tork konvertör kelime olarak ele alındığında tork güç anlamına gelmektedir. Bir aracın motor gücünü ifade eden terimdir. Tork gücü yüksek olan arabaların hızlanması ve hareket kabiliyeti daha üstündür. Konvertör ise dönüştürücü anlamında kullanılmaktadır. Bu detaylardan ortaya çıkacağı üzere tork konvertörü bir güç dönüştürücüsüdür. En genel tabir ile motordan alınan gücü arttırarak şanzımana iletmektedir. Debriyaj görevi üstlenmektedir. Yani tork konvertörü motor ile şanzıman arasındaki bağı kurmaktadır. Manuel araçlarda yer alan debriyaj sistemine benzer bir sistem olarak düşünülebilir.
Tork Konvertörü Çalışma Prensibi
Tork konvertörü için çalışma prensibi bir vantilatör örneği ile izah edilebilir. Karşılıklı bulunan iki vantilatörden birisi çalıştırılıp diğeri çalıştırılmadığında biraz zaman geçtikten sonra elektrik bağlantısı olmayan vantilatörün de döndüğü görülecektir. Burada elektrik kullanmayan vantilatör iki vantilatör arasındaki hava akımı sayesinde hareket etmektedir. Tork konvertör de bu şekilde çalışır. Burada hava yerine yağ kullanılmaktadır. Şanzıman yağı olarak adlandırılan bu yağ iki çark arasındaki etkileşimin gerçekleşmesini sağlar. Motordan güç alan pompa fanı yağ aracılığı ile enerjisini karşıdaki türbin fanına iletir. Bu sayede her iki fan da hareket etmeye başlar. Pompa fanı direkt olarak motora bağlanmıştır. Motordan aldığı güç ile döner. Buradaki pompa fanı ile şanzımana hareket veren türbin fanı arasında bir katı bağlantı yoktur. Aktarım şanzıman yağı aracılığı ile yapılır. Katı bağlantı olmaması sebebiyle araç dursa da fanlar serbest çalışmaya devam eder. Yani araç dursa da motor çalışmaya devam eder.
Tork Konvertörün İç Yapısı
Tork konvertörü temel dört parçadan oluşmaktadır. Bu parçalardan ilki Impeller yani pompa olarak adlandırılır. Motor hareket aktardıkça volanta bağlı tork konvertörün arka kapak kısmı ve buna bağlı kaynakla birleştirilen Impeller yani pompa birlikte dönmektedir. Tork konvertörün neredeyse yarısını oluşturan bu parçada ince bir pervaneye benzer kanatçıklar bulunmaktadır. Motordan aldığı hareket ile dönme faaliyeti gerçekleştiren bu parça oldukça önemlidir. Türbin ise ikinci parçadır. Türbin bir mil vasıtasıyla ile şanzımana bağlıdır ve motordan güç alarak dönme işlemini gerçekleştiren parça budur. Üçüncü parça ise statordur. Görevi hidrolik sıvının yönünü düzelterek verimi artırmaktadır. Dördüncü parça ise balata sistemidir. Araç yaklaşık 58 km saat sürate ulaştığında lock-up diye tabir edilen balatanın arka kapağa yapışması suretiyle hidrolik kavramanın kaçağını yok ederek yüzde yüz iletimi sağlar. Bu sayede yakıt ekonomisi sağlanır. Eski model araçların balata sistemi olmadığından genel bir kanı olarak otomatik vitesli araçlar daha fazla yakıt tüketir zannedilir. Bu balata sistemi yeni nesil araçların tamamında bulunduğundan artık fazla yakıt tüketimi ve iç kayıplar yaşanmamaktadır.
